Η Παλιά Κακοπετριά, αποτελεί το πιο γραφικό και όμορφο κομμάτι της περιοχής, το οποίο είναι κτισμένο στο σημείο όπου γεννήθηκε το χωριό, το «Παλιό Χωριό». Σήμερα, αντιστοιχεί με τη δυτική πλευρά του χωριού, πιο συγκεκριμένα αναδύεται στην αριστερή πλευρά της κοιλάδας της Σολιάς. Η Παλιά Κακοπετριά, περιτριγυρίζεται από δύο ποτάμια, του Καρκώτη και του Γαρίλλη.
Η αρχιτεκτονική της Παλιάς Κακοπετριάς δεν μπορεί ν’ αφήσει αδιάφορο κανένα επισκέπτη. Τα σπιτάκια είναι κτισμένα συνεχόμενα το ένα δίπλα στο άλλο και όλα σχεδόν διώροφα. Το κάθε σπίτι απέχει από το διπλανό του μια ανάσα, γ’ αυτό και η στέγη του κάθε σπιτιού, ή διαφορετικά το «δώμα» του, είναι σαν κομμάτια ενός νοητού δρόμου, με τον οποίο, όπως παρατηρεί ο Παπαδόπουλος, θα μπορούσε κανείς «πολύ εύκολα και γρήγορα να γυρίσει όλο το χωριό».
Τα σπιτάκια σκεπάζονται με επικλινείς και κεραμιδένιες στέγες, που στη βάση τους στηρίζονται σε ξύλινους δοκούς. Το κάθε σπιτάκι έχει ένα ξύλινο μπαλκόνι, το οποίο του προσδίδει ακόμη ένα στοιχείο γραφικού διάκοσμου. Η δόμηση των σπιτιών είναι συμπαγής, σαφέστερα τα σπίτια είναι κτισμένα κυρίως από τοπικό πέτρωμα , από πέτρες δηλαδή των ποταμών της περιοχής και πλιθάρια.
Τα διώροφα σπιτάκια πέραν της ομορφιάς τους, είχαν και χρηστική αξία, ο κάτω όροφος χρησιμοποιείτο σαν αποθήκη με μεγάλα πιθάρια, στα οποία φύλαγαν κρασί και αλλά προϊόντα. Όσες οικογένειες είχαν ζώα, αξιοποιούσαν τον κάτω όροφο και για χώρο φύλαξης των ζώων. Στον πάνω όροφο, γνωστός ως «ανώγι», αλλά και «μακρυνάρι», χάρη στη διάταξη του χώρου, διέμενε η οικογένεια.
Στο κάθε σπίτι υπήρχε μια μικρή αυλή, ένα μέρος της οποίας ήταν τοποθετημένες στήλες από ξύλα, με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους, τόσο για το ψήσιμο του φαγητού, όσο και για θέρμανση στη «τσιμινιά», που μοιάζει με τζάκι.
Μέσα από τα σπίτια στην Παλιά Κακοπετριά, διαπερνά ένας ελικοειδής, στενός και αναφορικός δρόμος, κατασκευασμένος από λίθους. Μέσα στο πλαίσιο διατήρησης της Παλαιάς Κακοπετριάς, πραγματοποιήθηκε η δημιουργία υπόγειου αποχετευτικού συστήματος, που διαπερνά το λιθόστρωτο κεντρικό δρόμο του χωριού.
Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πάνω στην οποία στηρίζεται η δόμηση των σπιτιών, άλλα και ο γενικότερος παραδοσιακός τρόπος συγκρότησης της Παλιάς Κακοπετριάς , την κατατάσσουν μέσα στα σπάνια δείγματα της «αρχέγονης λαϊκής αρχιτεκτονικής».
Στη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αρχικά συνέβαλαν οι κάτοικοι του χωριού, οι οποίοι επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αναπαλαίωση των σπιτιών. Συγκεκριμένα, η αναπαλαίωση των πρώτων σπιτιών, στηριγμένη στην ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά και στις κατευθυντήριες γραμμές του Τμήματος Αρχαιοτήτων, άρχισε περίπου το 1980.
Συμπερασματικά, η έμπρακτη ενεργοποίηση των κατοίκων και των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών, πέτυχαν την αναγέννηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής .Μ’ αυτό τον τρόπο, η Παλιά Κακοπετριά, αποτελεί ελεγχόμενη περιοχή από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, σαφέστερα θεωρείται αρχαίο μνημείο Β’ πίνακα.
Η Παλαιά Κακοπετριά με την ανακήρυξή της, ως ελεγχόμενη περιοχή από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, εξασφάλισε αφενός την συντήρηση και αφετέρου την αποκατάσταση ολόκληρου του χωριού. Λόγου χάρη, επισκευάστηκαν, ένας παραδοσιακός ιδιωτικός ληνός αλλά και ένας νερόμυλος.
Η Παλαιά Κακοπετριά, δεν θα ήταν υπερβολή, να χαρακτηριστεί σαν ένα ζωντανό μουσείο έργων της Λαϊκής παράδοσης, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε στοιχεία που συνθέτουν τον κυπριακό πολιτισμό.
|
