Το μνημείο ηρώων στην Κακοπετριά παραπέμπει στους ήρωες, που με τη θυσία τους σφράγισαν τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1955 με 1959.
Η κοινότητα σε συνεργασία με την επιτροπή, που μεριμνά για τα μνημεία αγώνος, απέδωσαν φόρο τιμής καλύπτοντας τα έξοδα ανέγερσης του μνημείου, παρά την αερογέφυρα Κακοπετριάς.
Στο παρόν στάδιο, στο μνημείο υψώνεται το έμβλημα της δίπτερου Νίκης. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου, τελέστηκαν στις 27 Ιουνίου το 1993, από τον πρώην Πρόεδρο της Kυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκο Κληρίδη.
Στις 29/5/2005, προστέθηκαν στο μνημείο, οι ηρωικές γλυπτές μορφές του Αλέκου Κωνσταντίνου και του Παναγιώτη Τομάζου. Ο πρώτος ήρωας κατάγεται από την Κακοπετριά, ενώ ο τελευταίος έπεσε μαχόμενος στην περιοχή. Το έργο έχει ολοκληρωθεί, χάρη στη συμβολή του ΣΙΜΑΕ (Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ).
Με τη ανέγερση του μνημείου, η Κακοπετριά τιμά τη μνήμη των ηρώων, που η πορεία τους συνδέεται με την ιστορία της.
Μνημείο του ήρωα Παναγιώτη Τομάζου
Η Κακοπετριά τιμά τον αγωνιστή του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα του 1955-1959, Παναγιώτη Τομάζου, με την ανέγερση μνημείου πλησίον του τόπου θυσίας του.
Ο Παναγιώτης Τομάζου, έπεσε μαχόμενος κατά του αγγλικού στρατού έχοντας στην τσέπη του, το διαχρονικό σύμβολο της ειρήνης, ένα κλαδί αγριελιάς. Το μνημείο διασώζει την ηρωική θυσία του νεαρού αγωνιστή.
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου τελέστηκαν από τον πρώην Υπουργό Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, Γεώργιο Πετρίδη στις 23 Ιουνίου του 1993, στο δρόμο Λευκωσίας- Τροόδου, συγκεκριμένα στην περιοχή Σαράντα Μίλι.
Βιογραφικό Παναγιώτη Τουμάζου
Ο Παναγιώτης Τομάζου, συγκαταλέγεται μέσα στη μακρά λίστα όσων θυσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1955-1959, εναντίον της αγγλικής αποικιοκρατίας.
Ο Θεόφιλος και Αρτεμισία Τουμάζου, απέκτησαν τον Παναγιώτη το καλοκαίρι -12 Ιουλίου- του 1939. Ο Παναγιώτης γεννήθηκε αλλά και μεγάλωσε στην Αμμόχωστο. Η οικογένεια Τομάζου, ήταν πολυμελής, συγκεκριμένα ο Παναγιώτης είχε άλλα έντεκα αδέλφια, εκ των οποίων έξι αδελφές, την Κυριακούλα, την Εύη, την Αντρούλα, την Ελευθερία, την Ειρήνη και τη Δέσποινα και πέντε αδέλφια, τον Γεώργιο, τον Έλληνα, τον Νικόλα, τον Κωνσταντίνο και τον Παύλο.
Ο Παναγιώτης Τουμάζου, τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στο δημοτικό σχολείο της Αμμοχώστου και στη συνέχεια φοίτησε στο ελληνικό Γυμνάσιο της ίδιας πόλης.
Αφού τέλειωσε το Γυμνάσιο, εργάστηκε για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ως εκτελωνιστής. Ο Παναγιώτης Τομάζου, απομακρύνεται από κάθε επαγγελματική δραστηριότητα και αφοσιώνεται εξ ολοκλήρου στον απελευθερωτικό Αγώνα κατά των Άγγλων.
Ο Παναγιώτης Τομάζου, από το πρώτο κάλεσμα για απελευθέρωση ήταν παρόν. Από τα μαθητικά χρόνια, ο Παναγιώτης εντάχθηκε σε ομάδα του σχολείου, η οποία συστήθηκε για να οργανώσει την απελευθερωτική δράση. Η μαθητική οργάνωση, στην οποία μετείχε ο Παναγιώτης Τομάζου, περιελάμβανε και άλλα μέλη, γνωστά από τον αγώνα τους, όπως τον Πετράκη Γιάλλουρο.
Η μαθητική οργάνωση, στην οποία δραστήριο μέλος ήταν ο Παναγιώτης Τομάζου, συνεργαζόταν με την αντίστοιχη οργάνωση του Εμπορικού Λυκείου της Αμμοχώστου. Κοινός στόχος των μελών των μαθητικών οργανώσεων, ήταν να μεταλαμπαδέψουν το πάθος για αγώνα και να προκαλέσουν απώλειες στον αγγλικό στρατό.
Ο Παναγιώτης Τομάζου, συμμετέχει στη διάδοση φυλλαδίων, αλλά και στην καταγραφή συνθημάτων. Το πάθος του για απελευθέρωση, τον οδήγησε στη δραστηριοποίησή του και σε ομάδες κρούσεως, αλλά και σε ενέδρες. Το χειμώνα του 1955, ο Παναγιώτης Τομάζου, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτυχή έκβαση μιας επιχείρησης, ανατίναξης οχήματος του αγγλικού στρατού. Έτσι το Δεκέμβρη του ’55 ο Παναγιώτης Τομάζου με τη βοήθεια συναγωνιστών του, πραγματοποίησε βομβιστική επίθεση εναντίον στρατιωτικού οχήματος.
Ο νεαρός αγωνιστής, Παναγιώτης Τομάζου, μετά από εντολή της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών - Ε.Ο.Κ.Α- λαμβάνει μέρος σε επίθεση τούρκου κατασκόπου. Σαφέστερα, η Ε.Ο.Κ.Α στην προσπάθειά της να καταπνίξει την τουρκική κατασκοπία, ορίζει τον Τομάζου μ’ ένα συναγωνιστή του υπεύθυνους, για να πραγματοποιήσουν επίθεση κατά τούρκου κατασκόπου. Πράγματι, ο Παναγιώτης Τομάζου, στις 20 Ιουλίου του 1958, συμμετέχει σε επίθεση εναντίον τούρκου κατασκόπου.
Αμέσως μετά τη συγκεκριμένη επίθεση κατά του τούρκου κατασκόπου, ο Παναγιώτης Τομάζου, προδόθηκε και οι αρχές άρχισαν να τον καταζητούν. Τότε, ο Παναγιώτης αποφασίζει την άμεση φυγή του από την περιοχή. Η επόμενη κίνησή του, ήταν εισδοχή του σε μια αντάρτικη ομάδα, του τομέα Σολέας, η οποία έφερε το ψευδώνυμο «Ονήσιλος».
Με την είσοδο του Παναγιώτη Τομάζου στην αντάρτικη ομάδα, η δράση του εντείνεται. Ο Παναγιώτης μαζί με συναγωνιστές του, όπως τον Αντωνάκη Σολομώντος, ο οποίος εξιστορεί σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή του Παναγιώτη Τομάζου, έστησαν ενέδρα στο δρόμο Κακοπετριάς- Καρβουνά. Οι αγωνιστές, δέχτηκαν εντολή από τον τομεάρχη να παραμείνουν στην περιοχή, μέχρι τη στιγμή που θα κτυπούσαν τον αγγλικό στρατό. Η αναμονή των ανδρών κράτησε δεκατρία βράδια του Οκτώβρη του 58.
Την δέκατη τρίτη μέρα, ενώ ο Αντωνάκης Σολομώντος, ο Ανδρέας Αγγελή, ενέδρευαν με τον Παναγιώτη Τομάζου, ο τελευταίος πλησίασε μια αγριελιά και έκοψε ένα κλαδί. Ο Παναγιώτης, όπως αφηγείται ο Αντωνάκης Σολομώντος, αφού έβαλε το κλαδί ελιάς στην τσέπη, τους είπε : « Αν πέσω, να την βρούνε οι Άγγλοι και να μάθουν πως πολεμούμε για την ειρήνη».
Το ίδιο βράδυ, γύρω στις 7.15, η αναμονή των ανταρτών έσπασε με την εμφάνιση δυο μεγάλων στρατιωτικών οχημάτων, τα οποία μετέφεραν ένα σημαντικό αριθμό ανδρών. Οι αγωνιστές, μόλις τα αγγλικά οχήματα πλησίασαν, εκτόξευσαν πυρ. Ο Παναγιώτης Τομάζος ή Γιώτης, όπως τον καλούσαν οι συναγωνιστές του, προσπάθησε ν’ ανακόψει την πορεία των στρατιωτικών οχημάτων, με ενεργοποίηση νάρκης. Η προσπάθεια του Τομάζου όμως απέτυχε, γιατί η νάρκη δεν εξερράγη, παρόλο που κατέβασε τον διακόπτη. Τότε, ο Παναγιώτης παρακινημένος από τη μαχητικότητα του, ανασηκώθηκε για να επιτεθεί με χειροβομβίδα. Τότε ο Παναγιώτης δέχτηκε τη θανάσιμη σφαίρα στο κεφάλι.
Ο πυροβολισμός του άγγλου στρατιώτη απέβη ακαριαίος. Ο Αντωνάκης Σολομώντος, προσπάθησε να τον μεταφέρει, αλλά η φωτιά που προκάλεσαν τα φλογοβόλα των Άγγλων, τον εμπόδισαν. Ο Παναγιώτης «έμεινε εκεί με το κλαδί της ελιάς στην τσέπη», περνώντας στο δρόμο της αιωνιότητας κρατώντας το σύμβολο ειρήνης.
Βιογραφικό Αλέκου Κωνσταντίνου
Ο Αλέκος Κωνσταντίνου, γεννήθηκε στην Κακοπετριά , στις 6 Οκτωβρίου, το 1936. Οι γονείς του, Κώστας και Ελπινίκη Κωνσταντίνου δεν κατάφεραν να κάνουν άλλα παιδιά.
Ο Αλέκος Κωνσταντίνου πέρασε το σύντομο χρονικό διάστημα της ζωής του στη Αμμόχωστο. Φοίτησε σε όλες τις βαθμίδες των σχολείων της Αμμοχώστου. Αρχικά στο δημοτικό σχολείο και μετέπειτα στο Γυμνάσιο, αλλά και μέχρι την πέμπτη τάξη του Εμπορικού Λυκείου.
Παράλληλα με τη φοίτησή του στα πιο πάνω σχολεία, προσπάθησε να διευρύνει τις γνώσεις του, παρακολουθώντας μαθήματα αγγλικής γλώσσας σε ινστιτούτο. Ο Αλέκος Κωνσταντίνου, με εφόδιο την άριστη εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας, κατάφερε να πρωτεύσει σε εξετάσεις του αγγλικού στρατού.
Η πιο πάνω επιτυχία του, του εξασφάλισε μια σημαντική θέση στον αγγλικό στρατό. Με την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα κατά των Άγγλων δεν παραιτήθηκε από το αξίωμά του στο αγγλικό στράτευμα, αλλά αντιθέτως το χρησιμοποίησε για το συμφέρον της πατρίδας του.
Από τις αρχές του Αγώνα, ο Αλέκος Κωνσταντίνου μυήθηκε στην ομάδα του εκτελεστικού της Αμμοχώστου. To σπίτι του, ήταν το ασφαλέστερο καταφύγιο για τις συγκεντρώσεις της εκτελεστικής ομάδας, γιατί η θέση του Αλέκου Κωνσταντίνου στο αγγλικό στράτευμα τον καθιστούσε πρόσωπο υπεράνω υποψίας.
Εκτός αυτού, το σπίτι του Αλέκου Κωνσταντίνου, με την απόλυτη συγκατάθεση της μητέρας του, αποτελούσε χώρο φύλαξης των όπλων των συναγωνιστών του.
Ο Αλέκος Κωνσταντίνου, για να καταστρέφει κάθε ίχνος αγγλικής υποψίας, προσκαλούσε συχνά στο σπίτι του άγγλους στρατιώτες. Έτσι, οι Άγγλοι θολωμένοι από τη φιλοξενία του, δεν υποψιάζονταν πως ο Αλέκος Κωνσταντίνου ήταν ενεργό μέλος της Εθνικής Οργάνωσης Ελλήνων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α).
Ο Αλέκος Κωνσταντίνου, σημείωσε ακατάπαυστη δράση σ’ όλη τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα. Στα μέσα του Απρίλη του 1958, μαζί μ’ ένα άλλο μέλος της Ε.Ο.Κ.Α, έστησαν ενέδρα δίπλα σε γνωστό κινηματογράφο της εποχής, τον Ηραίο και πυροβόλησαν θανάσιμα ένα σημαντικό άγγλο ανακριτή, τον Ντίαρ. Ο χαμός του Ντίαρ, ο οποίος ήταν ένας από τους σκληρότερους ανακριτές που διέθεταν οι ΄Άγγλοι στο νησί, ήταν μια από τις σημαντικότερες νίκες των μελών της Ε.Ο.Κ.Α.
Ο Ντίαρ, εναντίον του οποίου ξαπόλησαν πυρά οι δυο τολμηροί νέοι, είχε βασανίσει με σκληρότητα πολλούς αγωνιστές της Απελευθερωτικής Οργάνωσης. Οι προηγούμενες αποτυχημένες απόπειρες δολοφονίας εναντίον του Ντίαρ, δεν κατάφεραν να πτοήσουν το θάρρος του Αλέκου και του συναγωνιστή του, οι οποίοι ορθώθηκαν μπροστά του με απαράμιλλη ανδρεία.
Ο Ντίαρ προτού κλείσει τα μάτια του κατάφερε να ομολογήσει στους δυο συνοδούς του, που ήταν μέλη της στρατιωτικής αστυνομίας, τα ονόματα των δολοφόνων του. Οι στρατιώτες του Ντίαρ, καταδίωξαν τους δύο αγωνιστές, οι οποίοι διέφυγαν της προσοχής τους, όταν κρύφτηκαν στον κινηματογράφο Ηραίο.
Οι αγωνιστές αμέσως μετά , γνωρίζοντας πως ο Ντίαρ έδωσε την περιγραφή τους, κατέφυγαν στο αντάρτικο.
Ο Αλέκος Κωνσταντίνου, μαζί με τον Παναγιώτη Γεωργιάδη πορεύτηκε στο Κουρδάλι , για να συναντήσει τον Κώστα Πατσαλίδη και Παναγιώτη Γεωργιάδη, με σκοπό να στήσουν ενέδρα εναντίον των Άγγλων. Τελικά, η νάρκη, η οποία προοριζόταν για τους Άγγλους, εξερράγη προτού επιτελέσει το σκοπό της και θανάτωσε τον Αλέκο Κωνσταντίνου, στις 20 Ιουνίου του 1958.
Πηγή: Οι Ηρωομάρτυρες της ΕΟΚΑ, Λευκωσία, 1996, σ.100
|
